CECHY MAKROSKOPOWE
 Dojrzałe owocniki
|
Owocniki bulwiaste, o regularnych owalnych lub kulistych kształtach, rzadziej nieregularne, guzowate, zrośnięte 1-3 cm. Za młodu kremowe, potem jaskrawożółte do żółto-pomarańczowych, lśniące. Powierzchnia owocnika gładka, miejscami co najwyżej nieco chropowata. Gleba za młodu biała, potem morelowa, w końcu brązowa, bez tonów szarości. Poprzecinana białymi żyłkami tworzącymi w miarę regularny, marmurkowaty wzór. Miąższ twardy, zwarty o intensywnym, ostrawym smaku i nieznacznym zapachu wędlin.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki w workach
|
Perydium o grubości 200-300 μm. Na przekroju lekko chropowate lub gładkie. Perydium zbudowane z dwóch warstw. Zewnętrzna warstwa - suprapellis - to grubościenne, wybarwione komórki o średnicy 10-18 μm, wewnętrzna część perydium - subpellis - to plektenchymatyczne strzępki, hialinowe, cienkościenne o średnicy 2-6 μm. Warstwa zbudowana z komórek bardzo cienka 40-60 μm Worki owalne, rzadziej kuliste zawsze z trzonkami o różnej długości 10-45 μm. Wielkość worków 50-90 x 40-70 μm. Worki 1-4 zarodnikowe, rzadko 5-zarodnikowe. Zarodniki elipsoidalne do szerokoelipsoidalnych, żółtawe do żółto-brązowych. Wielkość zarodników 25-35 x 15-25 μm, Q= 1,3-1,6. Zarodniki pokryte zaostrzonymi kolcami o długości 1-4 μm.
|
 |
 |
Szczegóły budowy dwuwarstwowego perydium T.nitidum
|
|
SIEDLISKO
|
Tuber nitidum preferuje podobne siedliska jak T. rufum choć ma nieco bardziej restrykcyjne wymagania glebowe. Wszystkie pięć kolekcji zebranych od 2009 roku znaleziono na wapiennych wzgórzach Wyżyny Śląskiej, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i Beskidu Małego, w miejscach pozbawionych roślinności zielnej, w bogatej rędzinie przemieszanej z rumoszem skalnym. Owocniki wyrastały w powierzchniowej warstwie gleby, a na jednym stanowisku wyrastały semihypogeicznie. Owocniki mikoryzowały z Corylus avellana, Tilia cordata i Carpinus betulus. Gatunek letnio-jesienny. Dojrzałe owocniki można znaleźć od czerwca do października.
|
WYSTĘPOWANIE
|
Tuber nitidum jest znana z obszaru Polski z kilku historycznych stanowisk. Znaleziska autora to pierwsze współczesne stanowiska tego gatunku. Prawdopodobnie T. nitidum bywa znajdowana znacznie częściej ale jest oznaczana jako T. rufum w szerokim ujęciu. Znana z krajów Europy środkowej i północnej, jednak nigdzie nie jest zbyt częstym gatunkiem.
Wyżyna Śląska – DE22, Świerklaniec k. Bytomia, Sierpień 2009
Wyżyna Śląska – DF 02, Psary k. Tarnowskich Gór, Październik 2009
Beskid Mały – DF 85, Inwałd k. Wadowic, Lipiec 2010
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 66, Babice k. Chrzanowa, Lipiec 2014
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF25, Niegowonice k. Zawiercia, Czerwiec 2017
|
UWAGI
 Grupa młodych owocników
|
Polska nazwa tego gatunku to trufla lśniąca.
Tuber nitidum jest gatunkiem nie uznawanym przez wielu autorów. Bywa ujmowana jako forma lub odmiana T. rufum czy wręcz z nią synonimizowana. Trudności w rozróżnieniu tych dwóch taksonów nie są - zdaniem autora - wystarczającym powodem do tak szerokiego ujęcia. Do momentu kompleksowych badań genetycznych, dużej ilości kolekcji z wielu różnych lokalizacji, jako obowiązujące ujęcie taksonomiczne uznajemy Index Fungorum.
Kolekcje zebrane na obszarze Polski prezentują szereg cech pozwalających dość jednoznacznie rozróżnić T. rufum oraz problematyczne w jej kontekście T. nitidum oraz T. ferrugineum. Poniżej porównanie wybranych cech tych trzech taksonów na podstawie kolekcji zebranych w Polsce.
|
